ดอกครบส่วน/ดอกไม่ครบส่วน/
ถ้าพิจารณาส่วนประกอบของดอกไม้เป็นเกณฑ์
แบ่งได้ 2 ชนิดคือ
1. ดอกครบส่วน คือดอกไม้ที่มีองค์ประกอบครบทั้ง 4 ส่วน คือกลีบเลี้ยง
1. ดอกครบส่วน คือดอกไม้ที่มีองค์ประกอบครบทั้ง 4 ส่วน คือกลีบเลี้ยง
กลีบดอก เกสรตัวผู้ เกสรตัวเมีย อยู่ภายในดอกเดียวกันเช่น ดอกบานบุรี
ชบา กุหลาบ
ต้อยติ่ง ดอกบัวหลวง อัญชัญ ผักบุ้ง พริก มะเขือ
2. ดอกไม่ครบส่วน
คือดอกไม้ที่ส่วนประกอบของดอกไม่ครบทั้ง 4 ส่วน
ในดอกเดียวกัน เช่น ดอกมะละกอ ดอกตำลึง ฟักทอง แตงกวา บวบ เฟื่องฟ้า กล้วยไม้
บานเย็น หน้าวัว
ดอกสมบูรณ์เพศ/ดอกไม่สมบูรณ์เพศ
ถ้าพิจารณาโดยใช้เกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียเป็นเกณฑ์ในการแบ่งดอกไม้
ได้ 2 ประเภท
1.
ดอกสมบูรณ์เพศ
คือดอกไม้ที่มีทั้งเกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียอยู่ภายในดอกเดียวกัน เช่น
ดอกชบา มะม่วง กุหลาบ ดอกบัว
ต้อยติ่ง ผักบุ้ง ถั่ว ดอกมะเขือ
2.
ดอกไม่สมบูรณ์เพศ
คือดอกไม้ที่เกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียอยู่คนละดอก เช่น ดอกตำลึง ฟักทอง มะละกอ
ข้าวโพด มะยม